Behoud van zorgprofessionals
Hanna Arendt, een van mijn favoriete denkers uit de vorige eeuw, schreef naar mijn idee wezenlijke waardevolle bespiegelingen waar we op dit moment ontzetten veel aan kunnen hebben als we er voor open staan. Eén daarvan is hoe zij denkt over 'werken'. Zij maakt namelijk onderscheid tussen 'werken' en 'arbeiden'. Werken betekent voor Arendt: 'de vakkundige creatie van duurzame objecten'. Zij maakt kort door de bocht onderscheid tussen 'gebruiksvoorwerpen' en 'verbruiksvoorwerpen'. Gebruiksvoorwerpen hebben een bestemming en een doel. Gebruiksvoorwerpen maken onze wereld een plek waarin we ons thuis voelen en waar we aangenaam kunnen wonen. Een wereld die voornamelijk vorm wordt gegeven door ambachtslieden en kunstenaars. 'Verbruiksvoorwerpen' worden gemaakt voor het snelle verbruik om het vervolgens weer weg te gooien. Verbruik gaat over consumentisme. Verbruik gaat over het zo efficiënt en het zo snel mogelijk produceren van dingen en of diensten die ons kortstondig geluk verschaffen; het is van korte duur. Zitten we niet in een 'verbruiks-maatschappij' waarbij het 'hebben' een grotere rol speelt dan het 'zijn'? Hoe zou het zijn -ook in de roep naar duurzaam omgaan met de aarde en elkaar- als we de kunstenaars en ambachtslieden weer ruimte geven?
En hoe zou het zijn als we deze zienswijze van Arendt op de huidige zorg zouden leggen? Zijn wij op dit moment ook niet bezig om in onze zorgsector de problemen op te lossen door ze zo in te richten dat we personeel zo efficiënt, optimaal en zo lang mogelijk inzetten voor een zo maximaal mogelijk rendement en het behalen van de productie?
Moeten we -als we de komende te korten in de zorg duurzaam het hoofd willen bieden- niet veel meer anders gaan kijken? Vanuit een ander perspectief? Mensen weer als ‘mensen’ zien en niet als 'personeel'. Het zijn zorgprofessionals met kennis en kunde en een groot hart. Of sterker nog zorgprofessionals als kunstenaars te zien en te behandelen. Niet louter 'lean & mean-stappen-tellen' in de zorg. Maar de relatie tussen mensen weer centraal stellen zodat onze wereld weer een aangename plek wordt om te wonen en met plezier te werken? Hanna Arendt zag het zo gek nog niet…